Ulga ustawowa na bilety kolejowe przysługuje dzieciom i młodzieży uczęszczającym do szkoły w Polsce lub pobierającym naukę w języku polskim w innym kraju. Aby skorzystać ze zniżki, należy posiadać odpowiedni dokument poświadczający uprawnienia do ulgowych przejazdów.
Uczniowie uczęszczający do szkoły w Polsce mogą skorzystać z tzw. ulgi szkolnej w następującym wymiarze:
- 37% – we wszystkich rodzajach pociągów (osobowe, pospieszne, ekspresowe) na podstawie biletów jednorazowych,
- 49% – w pociągach osobowych (regionalnych) i pospiesznych (np. kategoria TLK i IC) na podstawie imiennych biletów miesięcznych.
Do ulgi szkolnej uprawnione są dzieci i młodzież w okresie od rozpoczęcia odbywania obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego do ukończenia szkoły podstawowej lub ponadpodstawowej publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia (dzień tych urodzin oznacza utratę uprawnienia do ulgi).
Aby móc podróżować koleją na podstawie biletu ze zniżką 37% lub 49%, podczas kontroli w pociągu trzeba okazać legitymację szkolną (honorowana jest również mLegitymacja szkolna w aplikacji mObywatel) wraz z dokumentem umożliwiającym stwierdzenie wieku ucznia, jeśli nie jest on określony w legitymacji. W przypadku dzieci odbywających obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne (uczęszczających do tzw. zerówki) dokumentem poświadczającym prawo do korzystania z ulgi jest zaświadczenie o spełnianiu obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego wydane przez jednostkę prowadzącą przygotowanie przedszkolne.
Uczniowie uczęszczający do szkoły poza granicami Polski mają prawo do ulgi szkolnej jedynie w okresie pobierania nauki języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej lub innych przedmiotów nauczanych w języku polskim, jednak nie dłużej niż do ukończenia 18. roku życia. Ulga przysługuje uczniom:
- szkół prowadzonych przez organizacje społeczne za granicą zarejestrowanych w bazie zarządzanej przez upoważnionej jednostki podległej ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania,
- szkół funkcjonujących w systemach oświaty innych państw,
- sekcji polskich funkcjonujących w szkołach działających w systemach oświaty innych państw,
- szkół europejskich działających na podstawie Konwencji o Statucie Szkół Europejskich, sporządzonej w Luksemburgu dnia 21 czerwca 1994 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 3, poz. 10).
Dokumentem poświadczającym uprawnienia uczniów tych szkół do korzystania z ulgowych przejazdów w Polsce jest legitymacja ucznia wydawana przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej właściwego ze względu na siedzibę szkoły. Podczas kontroli biletów trzeba okazać legitymację wraz z dokumentem umożliwiającym stwierdzenie tożsamości i wieku osoby uprawnionej.
Jeśli podróżny uczęszczający do szkoły poza granicami Polski nie spełnia określonych w przepisach prawa warunków wymaganych do zakupu biletu ze zniżką ustawową, w wielu przypadkach może skorzystać z alternatywy w postaci różnego rodzaju ulg (ofert) handlowych. Część przewoźników oferuje zniżki pozwalające na obniżenie koszty przejazdów rodzin lub niewielkich grup osób. Ze szczegółami dotyczącymi ofert obowiązujących u poszczególnych przewoźników pasażerskich można zapoznać się na ich stronach internetowych, poprzez infolinię lub w kasach biletowych.
Planując podróż zagraniczną, należy pamiętać, że w każdym państwie Unii Europejskiej zasady przejazdu środkami publicznego transportu kolejowego dzieci i młodzieży w wieku szkolnym są inne – nie są one uregulowane na poziomie wspólnotowym. Dlatego przed wyjazdem warto zapoznać się z wewnętrznymi przepisami przewozowymi danego kraju.
Urząd Transportu Kolejowego